Rà soát chỉnh sửa quy định của pháp luật nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính nói chung và trong công tác cấp giấy chứng nhận nói riêng

Thời gian vừa qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã rà soát chỉnh sửa quy định của pháp luật nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính nói chung và trong công tác cấp giấy chứng nhận nói riêng. Với việc quy định thành lập Văn phòng đăng ký đất đai một cấp đã giảm số thủ tục trong đăng ký cấp giấy chứng nhận từ 62 thủ tục đối với nơi chưa thành lập Văn phòng đăng ký đất đai xuống còn 41 thủ tục đối với nơi đã thành lập Văn phòng đăng ký đất đai một cấp.

Sau khi Luật Đất đai được ban hành và có hiệu lực thi hành, Bộ tiếp tục rà soát thủ tục hành chính nhằm đơn giản hóa thủ tục. Bộ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định số 01/2017/NĐ-CP, trong đó nhiều thủ tục đã được giảm thời gian giải quyết từ 2 đến 20 ngày. Đặc biệt bổ sung quy định cho phép Văn phòng đăng ký đất đai, trong đó có chi nhánh của Văn phòng đăng ký đất đai được phép cấp giấy chứng nhận khi thực hiện quyền của người sử dụng đất theo quyết định của UBND cấp tỉnh. Tuy nhiên, đây là quy định mới có hiệu lực nên nhiều địa phương, do UBND cấp tỉnh chưa ban hành quyết định cho phép nên chưa có cơ sở để thực hiện.

Trước mắt, Bộ sẽ có văn bản yêu cầu các địa phương còn chậm trễ trong giải quyết thủ tục cấp giấy chứng nhận thì đề nghị ban hành quy định cho phép Văn phòng đăng ký đất đai, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai được cấp cấp giấy chứng nhận khi người sử dụng đất thực hiện quyền; cắt giảm các giấy tờ, thủ tục đề ra không đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về giao dịch điện tử trong lĩnh vực đất đai, trong đó có lĩnh vực cấp giấy chứng nhận, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục.

Việc thu nghĩa vụ tài chính đối với các trường hợp giao đất trái thẩm quyền

Việc thu nghĩa vụ tài chính đối với các trường hợp giao đất trái thẩm quyền mà người dân phản ánh đã nộp tiền để được sử dụng đất nhưng thực tế không có giấy tờ, giấy tờ đã bị thất lạc. Việc thu nghĩa vụ tài chính trong các trường hợp này không được người dân đồng tình, do đó việc giải quyết cấp Giấy chứng nhận là khó khăn.

Trong thời gian vừa qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan của Bộ Tài chính hoàn thiện các quy định của pháp luật về thu tiền sử dụng đất trong pháp luật đất đai năm 2013. Với vấn đề bức xúc ở trên, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Tài chính xem xét xây dựng quy định của pháp luật theo hướng cho phép giải quyết các trường hợp được giao đất trái thẩm quyền trước ngày 15/10/1993 thì không thu nghĩa vụ tài chính như trước đây đã giải quyết tại Điều 16 của Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ quy định bổ sung về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết khiếu nại về đất đai.

Trường hợp đất nằm trong khu vực đã có thông báo thu hồi đất nhưng chưa có quyết định thu hồi, đất nằm trong dự án đã có quyết định thu hồi nhưng chưa thực hiện hoặc đã thực hiện một phần.

Theo quy định tại Điều 19 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ thì trường hợp người sử dụng đã có thông báo hoặc quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Do đó đối với trường hợp đất nằm trong khu vực dự án đã có thông báo thu hồi đất hoặc quyết định thu hồi đất nhưng dự án chưa thực hiện trong nhiều năm hoặc đã thực hiện một phần UBND các tỉnh, thành phố cần rà soát, điều chỉnh hoặc hủy bỏ quy hoạch để người dân được xem xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.